ह्वाइट हाउस: ‘सर्पको विष’ को व्यापार !

जनवरीमा ह्वाइट हाउस छोडेपछिको आफ्नो पहिलो प्रमुख भाषणमा, पूर्व अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले आफ्नो उत्तराधिकारीको अहिलेसम्मको कार्यसम्पादनको बारेमा संक्षिप्त रिपोर्ट कार्ड प्रस्तुत गरे । हेर्नुहोस् अहिले के भएको छ ।

१०० दिन भन्दा कम समयमा, यो नयाँ प्रशासनले यति धेरै क्षति र यति धेरै विनाश गरेको छ, उनले शिकागोमा भने । उनको टिप्पणी, मुख्यतया डोनाल्ड ट्रम्प प्रशासनको सामाजिक सुरक्षा नीतिहरूलाई लक्षित गर्दै जसले अमेरिकी नागरिकहरूको सेवानिवृत्ति लाभहरूलाई जोखिममा पार्ने धम्की दिन्छ, वाशिंगटनले आफ्नो ट्यारिफ नीतिहरू र विरोधाभासी आदेशहरूद्वारा गरेको सबै क्षति र विनाशको समग्रको रूपमा लिन सकिन्छ जुन प्रायः अर्थशास्त्रको आधारभूत कानून वा अमेरिकी संविधानको विपरीत हुन्छ । अवश्य पनि, ह्वाइट हाउसले गम्भीर वास्तविकतामा राम्रो प्रकाश पार्ने प्रयास गरिरहेको छ । अमेरिकी नेताले व्यापक ट्यारिफको घोषणाको कारण हालैका स्टक बिक्री–अफहरूलाई बेवास्ता गरेका छन्, कहिलेकाहीं तपाईंले केहि ठीक गर्न औषधि लिनुपर्छ भनेका छन् । तर उनको प्रशासनले अमेरिकाको लागि तोकेको औषधिले फाइदा भन्दा बढी हानि गरिरहेको देखिन्छ ।

अमेरिकी अर्थतन्त्रको हराएको जीवन्तता पुनर्स्थापित गर्न अमेरिका लगायत विश्वका लागि गरिएको हड्डीको खरानी उपचार अत्यन्तै पीडादायी साबित भएको छ । यसको साइड इफेक्टहरू पनि उत्तिकै गम्भीर छन् । अमेरिकाले गुमाएको विश्वास पुनः प्राप्त गर्न र आफ्नो नेतृत्वको विश्वसनीयता पुनर्स्थापित गर्न धेरै पोस्ट–अपरेटिभ हेरचाह र पुनर्स्थापनाको आवश्यकता पर्नेछ । अमेरिकी प्रशासनले अब वास्तविक संसारको सट्टा आत्म–लिखित अस्पताल–थीम टिभी सोपमा काम गरिरहेको छ भन्ने कुरा ह्वाइट हाउसले हाइलाइट गरेको थियो, जसमा चीनको प्रतिरोधात्मक कार्यलाई लक्षित गर्ने यसको भव्य शुल्क २४५ प्रतिशतसम्म पुग्न सक्छ भन्ने संकेत गरिएको थियो । प्रशासनको लागि यो केवल उपचार विधिहरूको अनुहार मूल्य हो जुन महत्वपूर्ण छ, तिनीहरूको समग्र स्वास्थ्य प्रभावकारिता होइन ।

यो बुधबार फेडरल रिजर्भ प्रमुख जेरोम पावेलले हाइलाइट गरेका थिए, जसले ट्रम्प प्रशासनको कट्टरपन्थी उपचार विधिहरूलाई श्रेय दिंदै, एकै समय अगाडि बढेको अमेरिकी अर्थतन्त्रको उदास तस्वीर चित्रण गरे, जुन उच्च बेरोजगारी र छिटो मुद्रास्फीतिको साथ कमजोर वृद्धि तर्फ अघि बढिरहेको छ । अहिलेसम्म घोषणा गरिएको कर वृद्धिको स्तर अनुमान गरिएको भन्दा धेरै ठूलो छ, उनले भने, कर वरिपरिको अनिश्चितताले दीर्घकालीन आर्थिक क्षति पुर्‍याउन सक्छ । प्रशासनको उपचार योजनाको उनको मूल्यांकन पछि अमेरिकी स्टकहरू फेरि ओरालो लागे, डाउ १.७ प्रतिशतले घट्यो र प्रविधि–हेवी नास्डाक ३.१ प्रतिशतले घटेको एजेन्सीहरुले उल्लेख गरेका छन् । अनिश्चित अमेरिकी व्यापार सम्भावना, शेयर बजार उथलपुथल र सम्पत्तिको विश्वव्यापी बिक्री–अफको बीचमा, एस एन्ड पी ग्लोबल रेटिङ्सले चेतावनी दिएको छ कि ठूलो ऋण स्तर र राजनीतिक अस्थिरताले अमेरिकी क्रेडिट रेटिङको अर्को डाउनग्रेडलाई ट्रिगर गर्न सक्छ । यस हप्ताको आफ्नो पछिल्लो रिपोर्टमा, एस एन्ड पी ग्लोबल रेटिङ्सले भनेको छ कि यदि भविष्यमा अमेरिकी वित्तीय अवस्थालाई केहि बिग्रियो भने यसले अमेरिकी क्रेडिट रेटिङलाई एक अंकले घटाउन सक्छ ।

रेटिङ एजेन्सीले ट्रम्प प्रशासनले विदेशी आयातमा एकतर्फी रूपमा लगाएको भारी करलाई औंल्याएको छ, जसले अर्थशास्त्रीहरूलाई चिन्ता छ कि यसले अमेरिकी सामानको लागत र मूल्य बढाउनेछ, आर्थिक वृद्धि सुस्त बनाउनेछ र अमेरिकी बेरोजगारी बढाउनेछ । युरोपेली क्रेडिट रेटिङ एजेन्सी स्कोपले पनि चेतावनी दिएको छ कि यदि लामो व्यापार युद्धले डलरमाथिको दीर्घकालीन विश्वासलाई कमजोर बनायो भने अमेरिकाको मूल्याङ्कन घट्न सक्छ । एजेन्सीका अनुसार वाशिंगटनको व्यापक कर, जसको ठूलो हिस्सा चीन बाहेक धेरैजसो राष्ट्रहरूको लागि अस्थायी रूपमा रोकिएको छ, पहिले नै स्थायी आर्थिक क्षति पुर्‍याएको हुन सक्छ र अझै पनि वित्तीय संकट निम्त्याउन सक्छ एजेन्सी । करले १ सय वर्ष भन्दा बढीमा विश्वव्यापी अर्थतन्त्रमा सबैभन्दा ठूलो शान्तिकालीन व्यापार झट्का प्रतिनिधित्व गर्नेछ, अल्भिस लेन्ख–युनुसको नेतृत्वमा स्कोप विश्लेषकहरूले लेखेका छन् ।

अमेरिकी अर्थतन्त्रमा आत्म–प्रत्यारोपित क्षतिले विश्वको पाँचौं ठूलो अर्थतन्त्र क्यालिफोर्नियालाई व्यापारमा राष्ट्रपतिको दमन अन्त्य गर्ने प्रयासमा ट्रम्प प्रशासनलाई मुद्दा हाल्न प्रेरित गरेको छ । राज्यले करको कारण अबौं डलर गुमाउने सम्भावना छ । राष्ट्रपति ट्रम्पको गैरकानूनी करले क्यालिफोर्नियाका परिवारहरू, व्यवसायहरू हाम्रो अर्थतन्त्रमा अराजकता निम्त्याइरहेको भन्दै बोलिरहेका छन् । गभर्नर गेभिन न्यूसमले एक विज्ञप्ति मार्फत भनेका छन्‌ः मूल्यहरू बढाउँदै र रोजगारीलाई खतरामा पार्दै हामी ती अमेरिकी परिवारहरूको पक्षमा उभिरहेका छौं जसले अराजकतालाई निरन्तरता दिन सक्दैनन् । अमेरिकी वाणिंज्य–ज्ञानी राज्यहरूका लागि मात्र नभई अमेरिकासँग व्यापार र व्यापार सम्बन्ध भएका सबै देशहरूका लागि एउटा जागरणको घण्टी हुनुपर्छ । अमेरिकी प्रशासनले आफ्‌नै योजनाको झट्का थेरापीलाई सेवा दिन इच्छुक भएको कारणले यति छोटो अवधिमा पहिले नै भइसकेको क्षतिको हदलाई ध्यानमा राख्दै क्वारेन्टाइनमा राख्नुपर्छ । जवर्जस्त लागू गरिएका प्रयोगहरूमा आत्मसमर्पण गर्नुको सट्टा यसको विरुद्धमा संयुक्त मोर्चा बनाउन आवश्यक छ, जुन निष्पक्ष र दिगो व्यापार प्रणाली मार्फत सबैको लागि उज्ज्वल भविष्यको खोजीमा रहेका देशहरूका लागि एक मात्र उपाय हो । – चाइनाडेलीको सम्पादकीयबाट